म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शन कसे करावे: एक व्यापक मार्गदर्शक

म्युच्युअल फंड अनेक गुंतवणूकदारांच्या पोर्टफोलिओचा आधारस्तंभ म्हणून काम करतात, संपत्ती जमा करण्यासाठी वैविध्यपूर्ण दृष्टिकोन देतात. म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करणे तुलनेने सरळ असले तरी, म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शन काहीवेळा नवशिक्यांसाठी एक कठीण काम वाटू शकते. म्युच्युअल फंड विमोचन ही प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे गुंतवणूकदार त्यांचे म्युच्युअल फंड मालमत्ता व्यवस्थापन कंपनी (AMC) ला परत विकतात.

म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शन का?

गुंतवणूकदारांनी म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शन का निवडले याची अनेक प्रमुख कारणे आहेत:

1. ध्येय पूर्ण करणे:
   • गुंतवणूकदार सामान्यत: मुलाच्या शिक्षणासाठी बचत करणे किंवा घर खरेदी करणे यासारखी दीर्घकालीन आर्थिक उद्दिष्टे डोळ्यासमोर ठेवून म्युच्युअल फंडांमध्ये गुंतवणूक करतात. एकदा ही उद्दिष्टे साध्य झाल्यानंतर, ते अनेकदा त्यांचे निधी विकणे किंवा रिडीम करणे निवडतात.
2. निधीची कमी कामगिरी:
   • काही फंड कालांतराने सातत्याने कमी कामगिरी करू शकतात. अशा परिस्थितीत, गुंतवणुकदारांनी कमी कामगिरी करणारा फंड विकणे आणि उत्तम कामगिरी करणाऱ्या पर्यायांकडे स्विच करणे तर्कसंगत आहे.
3. आर्थिक आणीबाणी:
   • आर्थिक आणीबाणी, जसे की वैद्यकीय संकट किंवा अनपेक्षित नोकरी गमावल्यास, निधीमध्ये त्वरित प्रवेश आवश्यक असू शकतो. अशा परिस्थितीत, गुंतवणूकदार त्यांचे म्युच्युअल फंड रिडीम करणे निवडू शकतात.

म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शन कसे करावे?

एकदा का म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शनची कारणे ओळखली गेली की, म्युच्युअल फंडांची पूर्तता कशी करायची हा पुढील प्रश्न आहे. येथे एक मार्गदर्शक आहे:

1. AMC द्वारे थेट:
   • मालमत्ता व्यवस्थापन कंपन्या (AMCs) म्युच्युअल फंड जारी करणाऱ्या संस्था आहेत. गुंतवणूकदार त्यांचे म्युच्युअल फंड एएमसीच्या ऑनलाइन पोर्टलद्वारे किंवा ऑफलाइन विमोचन विनंती सबमिट करून परत विकू शकतात.
2. डिमॅट विमोचन:
   • जर म्युच्युअल फंड झिरोधा सारख्या ब्रोकरसह डीमॅट प्लॅटफॉर्मद्वारे विकत घेतले असतील तर ते ब्रोकरला विक्री विनंती सबमिट करून विकले जाऊ शकतात.
3. एजंट किंवा वितरकाद्वारे:
   • CAMS किंवा कार्वी सारख्या केंद्रीय सेवा म्युच्युअल फंड रिडेम्पशन सेवा प्रदान करतात. Groww आणि Zerodha Coin सारखे वितरक देखील सोईस्करपणे विमोचन सेवा देतात.

म्युच्युअल फंड रिडेम्पशनचे प्रकार

गुंतवणूकदारांच्या पसंतींवर आधारित विविध प्रकारचे म्युच्युअल फंड विमोचन आहेत:

1. युनिट-आधारित विमोचन:
   • गुंतवणूकदार वर्तमान नेट ॲसेट व्हॅल्यू (NAV) वर विक्री करू इच्छित असलेल्या म्युच्युअल फंड युनिट्सची संख्या निर्दिष्ट करतो.
2. रक्कम-आधारित विमोचन:
   • गुंतवणुकदार त्यांना रिडीम करू इच्छित असलेली विशिष्ट रक्कम नियुक्त करतो आणि संबंधित युनिट्स प्रचलित NAV वर आपोआप डेबिट होतात.
3. सर्व रिडीम करा:
   • गुंतवणूकदार फंडात गुंतवलेली संपूर्ण रक्कम रिडीम करू शकतो.

टीप: म्युच्युअल फंडाच्या एक्झिट लोडचा विचार करणे महत्त्वाचे आहे. इक्विटी फंड गुंतवलेल्या रकमेवर साधारणपणे 1% एक्झिट लोड लादतात जर एका वर्षाच्या आत रिडीम केले तर डेट फंडांचा किमान होल्डिंग कालावधी वेगवेगळा असतो.

AMC द्वारे रिडेम्पशनची प्रक्रिया

AMC द्वारे तुमचे म्युच्युअल फंड कसे रिडीम करायचे याविषयी चरण-दर-चरण मार्गदर्शक पाहू या:

1. AMC च्या ऑनलाइन पोर्टलला भेट द्या:
   • AMC च्या अधिकृत वेबसाइटवर प्रवेश करा जिथे तुम्ही तुमचा म्युच्युअल फंड ठेवता.
2. तुमच्या खात्यात लॉग इन करा:
   • लॉग इन करण्यासाठी तुमची क्रेडेन्शियल्स वापरा.
3. म्युच्युअल फंड निवडा:
   • तुम्हाला रिडीम करायचा असलेला म्युच्युअल फंड निवडा.
4. पूर्तता करण्याची पद्धत निवडा:
   • तुम्हाला रक्कम, युनिट किंवा सर्व द्वारे रिडीम करायचे आहे का ते निवडा.
5. SMS द्वारे मंजुरी विनंतीची पुष्टी करा:
   • एसएमएसद्वारे पाठवलेल्या मंजुरीच्या विनंतीची पुष्टी करून व्यवहार पूर्ण करा.
6. निधी प्राप्त करा:
   • तुम्हाला तुमच्या बँक खात्यात रिडीम केलेली रक्कम प्राप्त होईल (इक्विटी फंडांसाठी T+3 दिवस).

तळ ओळ

म्युच्युअल फंड रिडेम्प्शन निवडण्यापूर्वी आर्थिक सल्लागाराचे मार्गदर्शन घ्या. अकाली पूर्तता दीर्घकाळात लक्षणीय संपत्ती जमा करण्याच्या संधी गमावू शकते. माहितीपूर्ण निर्णय घ्या आणि तुमच्या गुंतवणुकीचे दीर्घकालीन परिणाम विचारात घ्या.